Het participatietraject voor deelgebied Waterkant was intensief. Omgevingsmanagers Johanneke de Lint en Theo Kion werkten nauw samen bij dit traject, dat in lijn lag met het participatietraject van de afgelopen jaren. In dit artikel vertellen ze er meer over.
Vanuit hun kantoor kijken omgevingsmanagers Johanneke en Theo prachtig uit over de Maas en de Van Brienenoordbrug. In het projectbureau zijn Stichting Gebiedsontwikkeling aan de Maas (Stigam), de gemeente Rotterdam en ontwikkelaar OCFC gevestigd. Johanneke werkt voor Stigam, Theo is in dienst bij de gemeente. ‘Maar het voelt alsof we collega’s zijn,’ zegt Johanneke. ‘Omdat we hetzelfde doel hebben. We willen omwonenden, ondernemers en andere Rotterdammers zo goed mogelijk informeren over de plannen en hen er zo vroeg mogelijk bij betrekken en voor interesseren.’
Waterkant
Op de plek waar Johanneke en Theo deze ochtend hun blauwe koffiekopjes laten vollopen, komt over een paar jaar deelgebied Waterkant. ‘Kun je het je voorstellen?’, zegt Theo, terwijl hij wijst naar de oude kantoor- en fabriekspanden aan de overkant, waar nu onder meer de sociaal ondernemers van De Beroepentuin en De Speelfabriek gevestigd zijn. ‘Ik zie het wel voor me, hoor,’ antwoordt Johanneke. ‘Een groene, autoluwe wijk aan het water. Ik zou hier straks wel willen wonen!’
Betrokken Rotterdammers
Voorheen was hier het nieuwe stadion voor Feyenoord gepland. Nieuwe plannen waren nodig omdat de Raad van State eind 2022 een streep trok door het eerdere bestemmingsplan en de plannen voor een nieuw stadion niet doorgingen. In maart 2023 kwam er een consultatiedocument voor Waterkant. Hoe dit deelgebied er straks uit komt te zien, is mede bepaald door betrokken Rotterdammers. Zij konden tijdens een grootschalig en intensief participatietraject hun mening geven op de plannen die waren gepresenteerd in het consultatiedocument. Op meerdere manieren werd in de lente en zomer van 2023 het gesprek aangegaan met ‘de stad’. De rapportage over dit participatietraject is hier te lezen.
Actief meedenken
‘Ons doel was zoveel mogelijk input ophalen bij een zo groot en divers mogelijke groep mensen,’ vertelt Johanneke. ‘Vanuit onze reguliere werksessies en bijeenkomsten bereiken we een vaste, grote groep mensen. Zij zijn daar vanuit hun functie of persoonlijke betrokkenheid. We wilden nu ook de mening van andere Rotterdammers horen. Mensen die niks van de gebiedsontwikkeling weten of voor wie het geen prioriteit heeft. Deze nieuwe wijk komt in hun directe leefomgeving. Het is belangrijk om te horen wat zij er van vinden en te vragen of zij er actief over willen meedenken.’
Oprecht nieuwsgierig
‘Weet je wat het is?’, vult Theo aan. ‘Wij kunnen hier vanachter ons bureau wel bedenken hoe het gebied eruit moet komen te zien. Maar wij weten niet hoe het is om hier te wonen. We weten niet wat mensen nu missen in hun omgeving of wat hen bezighoudt. Welke voorzieningen ze graag zien en welke juist niet. Als omgevingsmanager moet je daar oprecht benieuwd naar zijn en mensen de gelegenheid geven om vragen, zorgen, wensen en behoeften te delen. Dat is een belangrijk onderdeel van omgevingsmanagement, naast het vroegtijdig en zo volledig mogelijk informeren.’
Tour met de koffiekar
Er werden inloopbijeenkomsten georganiseerd, waar mensen in gesprek konden met de ontwerpers. Er waren werksessies en er werd een klankbordgroep gevormd. Ook trok het projectteam de wijken en buurten van Rotterdam in. Zo werd een tour gemaakt met een koffie- en schaafijskar, die verspreid over enkele weken neerstreek op drukke plekken, bij markten en op festivals. Onder het genot van een ‘bakkie’ of ijsje bekeken voorbijgangers impressies van Waterkant en vertelden wat ze ervan vonden of wat ze misten in de plannen. Daarnaast konden deze Rotterdammers de enquête invullen, die ook online kon worden ingevuld.
Jongerentafel
Johanneke: ‘We zijn bewust zoveel mogelijk aangehaakt bij bestaande evenementen en organisaties. Daar komen mensen die wij meestal niet spreken. We waren welkom bij wijkraadbijeenkomsten, maar ook bij de opening van Skateland. De urban sports community die als sociaal ondernemer actief is in ons gebied, hielp bij het bereiken van jongeren. Met welzijnsorganisatie SOL organiseerden we een jongerentafel.’ Johanneke glundert. ‘Dat vond ik een van de mooiste bijeenkomsten. Het was een druk gezelschap, maar tussen de regels door hoorde ik mooie dingen. Over het veilig spelen op straat en interesse tonen in elkaars culturen. Zo werd geopperd om een grote keuken te creëren waar wijkbewoners kunnen eten en kinderen kunnen leren koken.’
Input voor ambitiedocument
Het was een van de vele suggesties die werden gedaan in meer dan 500 persoonlijke gesprekken, ruim 900 ingevulde enquêtes en tijdens diverse bijeenkomsten. Theo: ‘We zijn ontzettend blij met de betrokkenheid van de Rotterdammers en hun goede input. Er is gesproken over de sfeer die het gebied moet uitstralen, maar ook over praktische zaken. In grote lijnen willen mensen een groene stadswijk zien, die autoluw maar goed bereikbaar is en waar volop ruimte is voor sociale interactie. Ook de toegang tot de Maas wordt gewaardeerd; die wordt nu enorm gemist. Alle inzichten, goede ideeën én zorgen die we hebben opgehaald, zijn meegenomen in het ambitiedocument[TN2] . Ze vormen een uitgangspunt voor verdere uitwerking van de plannen voor Waterkant.’
Street culture & Urban sport campus en makers place
Dat is geen uitspraak voor de bühne, verzekert Johanneke. ‘Wij doen dit niet om een vinkje te zetten. Wij vinden participatie oprecht een cruciale pijler onder de gebiedsontwikkeling. Er is zoveel kennis op te halen bij mensen; het zou zonde zijn als je die laat liggen. Een street culture & urban sport campus, De Koepels die nu al in co-creatie worden ontwikkeld tot hét huis van de street culture in Rotterdam en een makers place die we met sociaal ondernemers gaan creëren – het zijn onderdelen van het gebied die zonder input van Rotterdammers niet in deze vorm in het ambitiedocument zouden komen. Dat vind ik een geweldige constatering. Het bewijst dat participatie zeer zinvol is.’
Ben je benieuwd naar de volledige rapportage over de participatie rondom het gebied Waterkant? Je kunt het rapport hier bekijken.